Öykücüler Sözlüğü • ORHAN DURU

ORHAN DURU

1933’te İstanbul’da doğdu. Tam adı Mehmet Orhan Duru. Çankırı İlkokulu’nu (1945), İstanbul Beşiktaş Birinci Erkek Ortaokulu’nu (1948), Afyon Lisesi’ni (1951), AÜ Veteriner Fakültesi’ni bitirdi (1956). Urfa ve Ankara’da iki yıl veteriner olarak çalıştıktan sonra, mezun olduğu fakülteye asistan olarak girdi (1958). 27 Mayıs darbesinde üniversitedeki görevine son verilince (1960) gazeteciliğe başladı. Ulus, Cumhuriyet, Milliyet, Güneş, Hürriyet ve Yeni Yüzyıl gazetelerinde çalıştı, röportajlar ve dizi yazılar hazırladı. İnterstar televizyonunda haber müdürlüğü yaptı (1991-93) ve emekliye ayrıldı. Yeni Yüzyıl gazetesinde haftalık eleşitiri ve kitap tanıtma yazıları yazdı. Edebiyat hayatına, 1953’te Küçük Dergi’de yayınlanan bir öyküsüyle başladı. Öykü ve yazıları Mavi, Evrim, Yeni Ufuklar, Pazar Postası, Seçilmiş Hikâyeler, Türk Dili, Yelken, Dost, Varlık, Soyut, Milliyet Sanat, Gergedan, Argos, Kitap-lık, Adam Öylü ve Gösteri dergilerinde yer aldı. Öykü kitapları dışında, Hormonlu Kafalar (1992), İstanbulin (1995), Tango Geceleri (1999) adlı deneme, Kıyı Kıyı Kent (1977), Kısas-ı Enbiya (1979), O Pera’daki Hayalet (1995) adlı derleme, Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye’nin Kurtuluş Yılları (1978), Dünya Batıyor mu? (S. Duru ile, 1975), Ecevit’in Çilesi (1995) adlı inceleme, B. Traven, Prokipius, W. Heisensberg, A. Ginsberg – L. Ferlighetti’den çeviri kitapları bulunmaktadır. Ağır İşçiler’iyle 1970 TRT Başarı Ödülü’nü, Sarmal’ıyla 1996 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü, Fırtına’sıyla 1998 Sait Faik Hikaye Armağanı'nı (Erdal Öz ile paylaşmalı) kazandı.

Öykü Kitapları:

(Açık Oturum, Ankara 1959; YKY, İstanbul 1996, 17 öykü: Karabasan; Darağacı Arayan Adam; Bal-On-Yiyen Köp-Ek; Lök; Büyük Otobüsteki Küçük Adam; Bat; Adam-Ev; Ölük; Kadınlar Ölüsü; Madam Frankenstein; Elvan Anahtarı Nasıl Düşürdü; Yukarıdaki Adam; Dörtte Bir; Hamza İle İki Arkadaşı; Yarı Yarıya; Yenik; Bırakılmış Biri)

(Düşün, İstanbul 1962, YKY, İstanbul 1996, 14 öykü: Denge Uzmanı; BÜYÜK GECE ya da Küçük Harflerle küçük gece; İki Kafaya Bir Şapka; Yeşil Lahanalar; Bunu Benden İşit; Konuk; Bardağın Dibinin Ortası; Tutanaklar; Öttürelim Borularımızı; Noterde; Durak; Büyükbaba; Anı; Kent)

(Soyut, İstanbul 1974, YKY, İstanbul 1996, 14 öykü: Gerçeküstü Bir Film İçin Sinopsis; Tutku; Ağır İşçiler; Bir Kentin Tarihçesi; Hermafrodit; Hazret-i İbrahim; Gelişmesi Az Kalmış Ülkeler İçin Geliştirme Araştırmalarına Giriş; İbrahim’in Toplum Kalkınması Çabaları; İbrahim’in Adaylığı sorunu; Fener Alayı; Kaplumbağa Taşıyan Çocuk; Kent II; Koçero; Ernesto)

(Ada, İstanbul 1982, YKY, İstanbul 1996, 7 öykü: Yoksullar Geliyor: I. Çöl; II. Kent; III.Yalvaç; IV.İstila; Kamuoyu Oluşturma: Kamuoyu Oluşturma; Harita; Öğrenciler)

(Ada, İstanbul 1989, 7 öykü: İkonoklast; Binbir Gecenin Son Gecesi; Cinematograf; “Ööööö”; Gerisin Geri İleri; Kargınmış Ozan; Şişe)

(Remzi, İstanbul 1991, YKY, İstanbul 1996, 12 öykü: Bugünden Öteye: Bir Büyülü Ortamda; Âdem ile Havva; Gün Dönencesi; Orhan Pamuk ya da Kişiliklerin Ters Yüzü; Kibele; “Bir Yer Var Biliyorum”; Şölen; Videomachies; Bir Başka Çağdan Bugüne: Kesit; Bir Hükümetin Ölümü; Sıkı Bildiri; Slaogan)

(Toplu Öyküler, YKY, İstanbul 1996, 71 öykü: Bırakılmış Biri: Karabasan; Darağacı Arayan Adam; Bal-On-Yiyen Köp-Ek; Lök; Büyük Otobüsteki Küçük Adam; Bat; Adam-Ev; Ölük; Kadınlar Ölüsü; Madam Frankenstein; Elvan Anahtarı Nasıl Düşürdü; Yukarıdaki Adam; Dörtte Bir; Hamza İle İki Arkadaşı; Yarı Yarıya; Yenik; Bırakılmış Biri; Denge Uzmanı: Denge Uzmanı; BÜYÜK GECE ya da Küçük Harflerle küçük gece; İki Kafaya Bir Şapka; Yeşil Lahanalar; Bunu Benden İşit; Konuk; Bardağın Dibinin Ortası; Tutanaklar; Öttürelim Borularımızı; Noterde; Durak; Büyükbaba; Anı; Kent; Ağır İşçiler: Gerçeküstü Bir Film İçin Sinopsis; Tutku; Ağır İşçiler; Bir Kentin Tarihçesi; Hermafrodit; Hazret-i İbrahim; Gelişmesi Az Kalmış Ülkeler İçin Geliştirme Araştırmalarına Giriş; İbrahim’in Toplum Kalkınması Çabaları; İbrahim’in Adaylığı sorunu; Fener Alayı; Kaplumbağa Taşıyan Çocuk; Kent II; Koçero; Ernesto; Yoksullar Geliyor: I. Çöl; II. Kent; III.Yalvaç; IV.İstila; Kamuoyu Oluşturma: Kamuoyu Oluşturma; Harita; Öğrenciler; Şişe: İkonoklast; Binbir Gecenin Son Gecesi; Cinematograf; “Ööööö”; Gerisin Geri İleri; Kargınmış Ozan; Şişe; Bir Büyülü Ortamda: Bugünden Öteye: Bir Büyülü Ortamda; Âdem ile Havva; Gün Dönencesi; Orhan Pamuk ya da Kişiliklerin Ters Yüzü; Kibele; “Bir Yer Var Biliyorum”; Şölen; Videomachies; Bir Başka Çağdan Bugüne: Kesit; Bir Hükümetin Ölümü; Sıkı Bildiri; Slaogan)

(YKY, İstanbul 1997, 14 öykü: Fırtına; Turist Gözlem Evi; Gözyaşı Taşı; Korku Gemisi; Medya Canavarları; Adolf; Açık Bunalım; Domuz; İnanılmaz; Bahçeyi Suladım; McDonald’s; Maykıl; Yabanıl; Zapping)

(İş Bankası, İstanbul 2001, 37 öykü: Ortak Yaşay: Ortak Yaşay; Tiner; Kusturica Zamanı; Tuhafiye; Alt Geçit; Lem; Akıntıda Gemiler; Amcalar ve Keçiler: Amca; Mutlu Amca; Amca Yeşilleniyor; Amcanın Başından Geçenler; Büyükkent Keçileri; Keçiler II; Babtiste: Babtiste; Karıncalar; Konserde; Isının Baygınlığında; Kavurma; Uzaklaşan; Grand Princess; Potlaç ve Sütlaç; Yataktan Nasıl Düştüm; Serin Köşeler: Serin Köşeler Peşinde; Gürültü ve Gümbürt; Kıpır ve Kıpırtı; Mutluluk ya da Karşıtı; Gizlem; Kokteyl; Büyük Uzun Bir Sofrada: Büyük Uzun Bir Sofrada; Binyılbaşı; Kimlik, Yitik ve Bitik; Şeytanlıklar; Düzeltmen; Yorgun; Doruklarda; Fok Balığı; Çelişkiler)

(İş Bankası, İstanbul 2003, 53 öykü: Lale Müldür ya da Değildir; Savaş Geliyor, Yavaş!; Reç Kuzu; Püskülcü; Ölüm ve Dirim; Yaşam Ağrıları; Matrix; Apartman Yöneticileri Seçimi; Denizaltı; Mostralık; Isının Baygınlığında; Olimpiyatlar; Dönüp Geldik; Sessizlik; Oyumu Avni Bey’e Vereceğim; Tırmanma; Lirik Aşure; Mangır; Hortum ve Homur; Karnaval, Şenlik, Garibaldi ve Garibanlar; Zenciler ve Çinliler; Telefonun Zırlama Günü; Beklenmedik; Komet’in Kafa Pervanesi; Düşümde ve Dışımda; Durgun ve İşsiz; Kasa; Vıcık ve Karanlık; Sigortam Atarken; Haydutlar; Serin Köşeler Peşinde; Kule Dibi ve Kazan; Ayna; Bunamalar; Dipnot; Parasal Sorunlar; Kalabalık; Fırın Rüzgârı; Miflis Milyoner İnsül; Cigulizm; Kimlik Yitik ve Bitik; Kavurma; Kaplıca; Aaa Oonng; Bodrium; Sefer-i Irakeyn; Nüfus Memurluğunda; Dere Tepe Deprem; Bellek; Doğal; Napolyon; Kelebekler; Beyaz Eşyalar)

(Dünya, İstanbul 2006, 13 öykü: Kazı; Kadınlar; Isılarda Dudak Dudağa; Halter; Kandırılma; Bunamalar; Boğultu; Düş Peşinde; Balıklar ve İnsanlar; Çittagong; Beyaz Eşyalar; Göz Ucuyla; Duabi ve Dümbelek)