Öykücüler Sözlüğü • OKTAY AKBAL

OKTAY AKBAL

1923’te İstanbul’da doğdu. Yazar Ebubekir Hazım Tepeyran’ın torunu. İlk ve orta öğrenimini Kumkapı’daki Saint Assomption Koleji, Saint Benoit (1935), Özel İstiklâl Lisesi (1937) ve İstiklâl Lisesi’nde tamamladı (1942). İÜ Hukuk Fakültesi’ne kaydoldu, Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne geçti; buradaki öğrenimini de yarıda bırakıp, çalışma hayatına atıldı. Servet’i Fünun / Uyanış dergisinde sekreterlik (1943-44), Vatan (1956) ve Cumhuriyet’te fıkra yazarlığı yaptı (1969-1991). Köşe yazarlığını Milliyet’te gazetesinde sürdürdü (1992-1999), oradan tekrar yine köşe yazarı olarak Cumhuriyet’e geçti. TDK Yönetim Kurulu üyeliği (1960-63; 1969-83), Kültür Bakanlığı Yayın Danışma Kurulu üyeliği (1978-79), TYS Genel Başkanlığı (1989-95) yaptı. Fransızca öğretmenliği, MEB İstanbul Yayın Müdürlüğünde, Ankara Tercüme Bürosu’nda memurluk, MEB müfettişliği görevlerinde bulundu. Öykü kitapları dışında, Garipler Sokağı (1950), Suçumuz İnsan Olmak (1957), İnsan Bir Ormandır (1975), Düş Ekmeği (1983), Batık Gemi (1997) adlı romanları, Şair Dostlarım (1964), Günlerde (1968), Konumuz Edebiyat (1967), Dost Kitaplar (1967), Çağdaş Dünya Edebiyatçıları Sözlüğü (1967), Yazmak Yaşamak (1972), Ölümsüz Oyun (1974), Yeryüzü Korkusu (1974), Atatürk Yaşadı mı? (1975), Hiroşimalar Olmasın (1976), Zaman Sensin (1977), Yaşasın Edebiyat (1977), Gençler Bize Bakıyor (1978), Temmuz Serçesi (1978), Yaşamı Yeniden Kurmak (1979), Geçmişin Kuşları (1979), Atatürkçülük Savaşı (1981), Atatürk Bir Gün Gelecek (1981), Önce Şiir Vardı (1982), Dünyaya Açılmak (1982), Vatan Mahzun Ben Mahzun (1983), Yaşayıp Görmek (1983), Geçmişin İçinden (1985), Anı Değil Yaşam (1985), Yarınlar Hesap Sorar (1986), Susmak mı, Konuşmak mı? (1987), Tarih En Büyük Yargıç (1987), Bir de Simit Ağacı Olsaydı (1990), Yüzyıllık Umutsuzluk (1991), Önce Aşk (1993), Senin Adın Aşk (1993), Kırmızı Tenteneli Tramvay (1993), Şairlere Ölüm Yok (1994), Güzel Düşlerin Sonu (1995), Şarkılarına Kadar Mahzun (1997), Sözcüklerle Yolculuk (1999). Dondurmalı Sinema, Yeşil Ev (1990), Kanatlı Sözler Uçar mı? (2003) adlı anı, günce, deneme, eleştiri ve çocuk kitapları bulunmaktadır. Berber Aynası’yla 1959 Sait Faik Hikaye Armağanı’nı kazandı.

Öykü Kitapları:

(F.K. Basımevi, İstanbul 1946, 10 öykü: Önce Ekmekler Bozuldu; Semt; Sahil Kahvesi; İstasyon; Yağmur Altında İnsanlar; Köprü Üstü; Meydan; Kibrit Alevi; Gölgeli Durak; Son Vapur. “Önce Ekmekler Bozuldu, Tekin, İstanbul 1979, 4. basım”)

(Varlık, İstanbul 1949; 18 öykü: Dondurmalı Sinema; Şehrin Işıkları Söndü; Mahmut Beyin Gazetesi; Saat Dokuzdan Sonra; Bulvardaki Durak; Ahşap Ev; Haliç İskelesi; Yandan Çarklı; Nuhun Gemisi; Aşksız İnsanlar; Bir Hastalıktan Sonra Dünya; Kalabalıktan Biri; Şimal Sokağı; Soluk Resimler; Yağmur Rüzgarı; Kendimden Bahsediyorum; Kadın ve Erkek; Zülfü ve Garipler)

(Yeditepe, İstanbul 1953; 10 öykü: Bizans Definesi; Kızkıran Haydar; Ester ile Roza; Cambazlar; Gar; İlk Gençlik Sevdaları; Parktaki Kanepe; Havuzlu Ev; Sonra Tren Kalktı; Keçi. “Can, İstanbul 1990”)

(Yenilik, İstanbul 1954; 12 öykü: Yitirdiğimiz; Boşluk; Karanlık Benim Ülkemdir; Sinemanın Arka Kapısı; Matmazel Mathilda; Hayaller Hayaller; Çamurlu Yol; Lokomotifler; Kara Kargalar Gibi; Bulutun Rengi; Tedirgin; Dünya Cümbüşü)

(İlk iki kitaptaki öyküler, Varlık, İstanbul 1955; 25 öykü: Semt; Sahil Kahvesi; İstasyon; Önce Ekmekler Bozuldu; Yağmur Altında İnsanlar; Köprü Üstü; Meydan; Kibrit Alevi; Gölgeli Durak; Son Vapur; Ahşap Ev; Haliç İskelesi; Yağmur Rüzgârı; Aşksız İnsanlar; Mahmut Bey’in Gazetesi; Nuhun Gemisi; Yandan Çarklı; Dondurmalı Sinema; Şimal Sokağı; Soluk Resimler; Bulvardaki Durak; Bir Hastalıktan Sonra Dünya; Kalabalıktan Biri; Şehrin Işıkları Söndü; Saat Dokuzdan Sonra)

(Yenilik, İstanbul 1958; 10 öykü: Berber Aynası; Film Koptu; Gece Korsanları; Yabancı Okulda; Ayakları Dibinde Gökyüzü; Evden Kaçış; Kapısı Çalınacak; Nelerden Sonra; Avuntu; Dağınık Anılar.)

(Set, İstanbul 1967; 15 öykü: Yalnızlık Bana Yasak; Dar Oda; Canlılar Cansızlar; Cervantes Şatosu; Bir Şeyler Kırılacak; Bursa’da Toulouse-Lautrec; Gondol; Pencere Önleri; Aslı Çıkmazı; Haliç Rüzgârı; Kitaplar Yalnızlığı Çoğaltır; Boş Sevi; 1935’te Bir Akşam; Bayraklı Kapı; Fehmiye Hanım’la Oğlu. “Can, İstanbul 2002”)

(E, İstanbul 1969; 23 öykü: Tarzan Öldü; Hayri Bey’li Üsküdar; Düş Sevi; Otel Odaları; İnsanlar da Eskir; Araba Sevdası; Sabah Düşünceleri; Bataklık Gemisi; Haziran Öğlesi; Yitip Giden –Polonya’da Çevrildi-; Benden Kurtulmak; Akkartal Buck Jones; Fallardaki Erkek; Akşam Kuşları; Kar Düşünceleri; Bu Telaş Öldürecek; O da Ölmek mi Dersin; Şubat Sabahı; Köprüde Bir Adam; Darmadağınık; Kara Önlükler; İnsan Hayvanı; Gençlik Karları. “Can, İstanbul 2002”)

(Sander, İstanbul 1973; 49 öykü: İstinye Suları; Dürbünle Bakan Adam; Bir Sabahtı; Seviye Övgü; İki Çocuk; Rumelihisarı İskelesi; Birdenbire; Yeryüzü Yalnızlığı; Osman Ölmez; Ağustos Pazarı; Denizde Bir Adam; Anlamı Var mı?; Küçük Kadın; Taşkentli Fil; İrep İçin; Sen Bunu Biliyor musun?; Paris Sokakları; Vermeden Almak; Korkudan Yana Olmamak; Ortak Yazgı; Hep İnsan İçin!; Bir Adım Daha; Ankara Günleri; Sıcak Haziran; Kırmızı Yorgan; Kanlıca Yağmuru; Sana Bana Ölüm Var; Bir İnsanı Tanımak; Sabah Çiyleri; Dönme Dolap; Mum Işığında; yaşama Sıkıntısı; İnsan Yüzleri; Gece Canavarı; Yahya Kemal’e Gidelim; Beybabanın Balıkları; İnsan mısınız?; Güneşli Sabah; Turgut’u Örnek Alsak; “Ağlama Ağlat!”; Yerde Sürünen; Ramazan Baklavası; Uçurumun Kenarında; Beyaz Harflerle; Dostlarla Söyleşi; Bayram Günü; Güzel Yalnızlıklar Kenti; Hyde Park’a Övgü; Galata Kulesi’nde Bir Ölüm. “Can, İstanbul 2002”)

(Milliyet, İstanbul 1977; 29 öykü: İlkyaz Devrimi; Kıyamete Bir Saat; Anılarda Özür; Ölü Dalgalar; Gidenler Gidecek; Kar Yağıyor; Bay Thoreau ile Yolculuk; Kavaklar’a Hiç Gittiniz mi?; Sabaha Doğru; Köprünün Orta Yeri; Mercedes’te Giden Kadın; Güneş Hep Doğar; Mayısta Güller Açar; Anlamı Yok; İpek Çorap Varsın Düşsün; Tanımsız Acı; Koparacaksın Zincirleri; Odamda Ağustosböceği; Eylül Diye Bir Mevsim; Gidiyoruz Hep Birlikte; Mutlu Olmak Vardır; Bir Gün Başlayacak; Büstün Susmalar; İstanbul Köylüsü; Bir Kediyi Öldürmek; Böyle Gençlik; Hep Geçip Gidilecek; Futbolcuyuz Futbolcu; Kopuk Düğmeler. “Can, İstanbul 1998”)

(Abece, İstanbul 1979; 8 öykü: İki Çocuk; BayramGünü; 1935’te Bir Akşam; Fehmiye Hanım’la Oğlu; Akkartal Buck Jones; Hayri Bey’li Üsküdar; Sülü’nün Sınıfı; Turgut’u Örnek Alsak)

(Tekin, İstanbul 1979; 16 öykü: Karşı Kıyılar; O Eski Sevinçler; Odamdaki Serçe; Her Şeye Sıfırdan Başlamak; O Sokak; Yaşamın Biçimleri; Kalabalıktaki Yalnızlık; Bayram Düşünceleri; Ordan Burdan; Kendimle Söyleşi; Çok Bilmişlik; Bir Ana Bir Kız; Sabah Sesleri; Gazi’yi Gördün mü?; Yazmasam Deli Olacaktım; Geçmiş Zamanı Ararken. “Karşı Kıyılar, Can, İstanbul 2002”)

(Yazko, İstanbul 1981; 15 öykü: Haziran Gülleri; Trenlere Bakmak; Sizler Yaşadınız mı? Yanardı Çini Soba; Ölümüne Koşan Adam; Bir Araba Karpuz; Sokakta Bir İnsan; Müzeyyen Abla; Özgür Karınca; Bir Romanda Yaşarcasına; O Haziran Günü; Atını Öpen Kız; Şu Bayram Sabahında; İlkyaz Tutsaklığı; Hey Vapurlar Trenler. “Karşı Kıyılar, Can, İstanbul 2002”)

(Varlık, İstanbul 1983; 26 öykü: Lunapark; Kum Saati; Kumsalda; İlk Yazın İlk Günü; Bir Yalnızlıkta; Uzak Bir Temmuz; Paris’te Bir Sabah; Trende Bir Iago; Son Taş Kavgası; Loş Oda; Orhangazi’de Bir Çocuk; Bir Dost; Yaşam Bir Roman Gibi; Eski Arkadaş; Baston ve Şapka; Ağustos İkindisinde; Kırmızı Yoyo; Zaman Denizinde Cağaloğlu; Bir Otobüs Yolculuğu; Ne Yazmalı Derken; Yoksulluk Çirkindir; Bir Adada Yaşamak; Bir Ankara Sabahı; Hasta Çocuk; Güz Rüzgârında; Hem Ilık Hem soğuk)

(Can, İstanbul 1988; 14 öykü: Ey Gece Kapını Üstüme Kapat; Hep O Dar Kapı; Eylül Ürperişi; Güneşli Günleri Özleyerek; Bir Yalnızlıkta Dağıtmak Kendini; Şubatta Bir Gün; Haendel’li Bir Sabah; Babam Çıkıp Gelecek; Geçip Giden Yazlarda; Yaz Biterken; Kendi kendime; İnsan Olmanın Onuru; Yazmak üstüne; Sensiz Yok Hiçbir Şey)

(Papirüs, İstanbul 1998; 20 öykü: Yaşam Bir Karabasan; Sinemalarda Yaşamak; Karlı Günlerde; Büyükbabam ve Ben; Diojen Kendini Arıyor; Bir Dorukta Erimek; Derken Gazeteler Geldi; Sefertası; Kediler Üstüne; Ziya Bey; Yoksun Sen; İnsanlar Arasında; Hücrede Karmen; Geçip Giden Yazlarda; Boynu Süslü Serçeler; Surların Üstünde; Bugün Gibi Dünler; Bir Yaz Sabahı; Şiir Değil; “Evrak’ı Metruke’yi Kim Yazdı?”)