Öykücüler Sözlüğü • NAHİT SIRRI ÖRİK

NAHİT SIRRI ÖRİK

1885’te İstanbul’da doğdu. Divan sahibi Olti’li Ahmet Hafız Paşa’nın torunu ve Hukuk Mektebi hocası, rüsûmât müdir-i mütercimi, Şûrâ-yı Devlet Âzâsı, Shakespeare’den iki oyun çevirmiş Hasan Sırrı Bey’in oğlu. Özel dersler aldıktan sonra Beşiktaş’taki Âfitab-ı Maarif Rüşdiyesi’nde okudu ve mezun oldu, Sırayla bir İngiliz, bir Fransız Mektebinde okudu, Galatasaray Mekteb-i Sultânisi’ne girdi, hiçbirini tamamlamadı. Bir müddet Mekteb-i Hukuk’un derslerine katıldı ve burayı da yarıda bıraktı (1913). Birinci Dünya Savaşı’nın ikinci yılında yurt dışına çıkarak Tiflis, Berlin, Paris, Viyana, Roma ve Kopenhag vd. Batı kentlerinde yaşayan Nâhit Sırrı (1915), Cumhuriyet’in ilânından sonra geri döndü (1928). Milli Eğitim Bakanlığında mütercim olarak görev aldı. Osmanlı bağı nedeniyle kendisine karşı oluşan olumsuz tavrılar nedeniyle memuriyetten ayrılmak zorunda kaldı; İstanbul’a dönerek gazeteciliğe başladı. Cumhuriyet, Tan, Tanin, Milliyet, Hayat, Muhit, Varlık, Aydabir, Tarihte Bu Ay gazete ve dergilerde tefrika romanlar, öykü, gezi yazıları, deneme, sanat ve edebiyat eleştirileri yazdı. Öykü kitapları dışında Kıskanmak (1946), Sultan Abdülhamid Düşerken (1957), Yıldız Olmak Kolay mı? (1996) adlı roman, Sönmeyen Ateş (1933), Muharrir (1934), Bütün Oyunları (1997) adlı oyun Yol Notları (1939), Bir Edirne Seyahatnamesi (1941), Kayseri, Kırşehir, Kastamonu (1955), adlı gezi, Edebiyat ve Sanat Bahisleri (1932), Roman ve Hikaye Hakkında Bir Kalem Denemesi (1933), Hayat ile Kitaplar (?), Tarihi Çehreler Arasında (1933) adlı deneme, inceleme, eleştiri, Eski Zaman Kadınları Arasında (1958) adlı anı, A. Sorel, A. Galland ve P. Loti”den çeviri kitapları bulunan Nahit Sırrı Örik 1960’ta İstanbul’da öldü.

Öykü Kitapları:

(Les Oeuvres Livres dergisi, Paris 1927; Kibar Fahişe Zeynep, Turcologia, İstanbul 2006, Haz.: B. Çeri, Çev.: İ. Alemdar, 1 uzun öykü: Zeynép La Courtisane / Kibar Fahişe Zeynep)

(Sudi Kitabevi, İstanbul 1929; Oğlak, İstanbul 1996, Haz.: M. K. Özgül, V. Bilgi, 13 öykü: Kırmızı ve Siyah; En Büyük Aşk; Gözüm Görmesin; Bir Nezaket ve Merhamet Hikayesi; Dedikodu; Bir Hastahane Hatırası; Düdüklümescid’in Diktatörü; Masum Bir Yalan; Halit Efendi’nin Aşkı; Bebekleriyle Oynayamayınca...; Bir Şüple Hikayesi; İki Kız Kardeş ve Bir Delikanlı; Osmanlı Diplomatı Persenosi Bey’le Madamı)

(Burhanettin Matb., İstanbul 1932; Oğlak, İstanbul 1996, Haz.: M. K. Özgül, V. Bilgi, 11 öykü: Şair Necmi Efendi’nin Bahar Kasidesi; Bir Heykeltraş; En Güzel Eseri; Bir Romancı Profili; Dansöz; Ankara’nın İlk Barı; Beyazlanan Yapraklar; Kaldırımlarda Rastladığım Adamlardan; Komedya-Trajedi; Amerikalı Büyük Mimarla Şarklı Prenses Olan Karısı; Tayyareden Çıkan ve Biten Dâvâ)

(Hakimiyeti Milliye Matb., Ankara 1933; Oğlak, İstanbul 1996, Haz.: M. K. Özgül, V. Bilgi, yeni basım San’atkarlar’ın içinde, 6 öykü: Bir Küçük Çocuk; Bir Gün Annemle Babam Konuştular; Nişantaşı’nın Bir Konağında; Eski Zamanlardan; Dedemin İki Evlenişi; Kanlıca’nın Bir Yalısında)

(?, İstanbul 1933; Padişahın Öfkesi, Turcologia, İstanbul 2006, Haz.: B. Çeri, Çev.: İ. Alemdar, 1 uzun öykü: Colére de Sultan / Padişahın Öfkesi)

(Varlık, İstanbul 1934; ; Oğlak, İstanbul 1998, Haz.: M. K. Özgül, V. Bilgi, 13 öykü: Eve Düşen Yıldırım; Para Hikayeleri: Sadettin Bey’in Damadı; Bir Para Hikayesi; Muhafaza Memuru Abdurrahman Efendi; İki Masal: Peri Kızıyle İhtiyar Kadının Masalı; Adalet!; Fakir İnsanların Hikayeleri: Küçük Nurullah; Yadiğar Resim; İki Rakibe; Bir Dağ ve Deniz Hikayesi: Bir Dağ ve Deniz Hikayesi; Kahvehane Seyyahı; Denize Kaside; Eri Cenge Gitti Cenkten Döndü)

(Arma, İstanbul 1995)