Öykücüler Sözlüğü • FAKİR BAYKURT

FAKİR BAYKURT

1929’da Akçaköy/Yeşilova-Burdur’da doğdu. Akçaköy İlkokulu’nu (1943), Isparta Gönen Köy Enstitüsü’ nü bitirdi (1948). Beş yıl köy öğretmenliği yaptı. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü’nden mezun oldu (1955). Ortaokul öğretmeni olarak Sivas, Hafik, Konya ve Şavşat’ta çalıştı. Yılanların Öcü romanı tefrika edilirken hakkında kovuşturma başlatılarak, bakanlık emerine alındı; kovuşturma takipsizlikle sonuçlandı (1958). İlköğretim müfettişliği yaptı. ABD Bloomington Indiana Üniversitesi’nde ders araçları uzmanlık eğitimi aldı (1962-63). TÖS’ün kuruluş çalışmalarına katıldı, genel başkanı oldu (1965). TÖDMF genel başkanlığına getirildi. Türkiye çapında ilk öğretmenler boykotunu organize etti (1969). Sendikal çalışmaları nedeniyle 1971’de sıkıyönetimce tutuklandı; askeri mahkeme tarafından yargılandı, beraat etti (1974). Milli folklor Enstitüsü uzmanlığı, ODTÜ halkla ilişkiler ve yayın müdürlüğü, Kültür Banaklığı danışmanlığı (1978) görevlerine getirildi. 1979’da Almanya’ya eğitim uzmanı olarak gönderildi. 1996’da emekli oldu. Edebiyat hayatına 1945’te Türke Doğru dergisinde (Eskişehir) yayınlanan Fesleğen Kokulum adlı şiiriyle başladı. 1946’da Köy Enstitüleri dergisinde Tahir Baykurt imzasıyla şiirler yazdı. Yazı, şiir ve öyküleri Edebiyat Dünyası, Kaynak, Fikirler, Seçilmiş Hikâyeler, Yeditepe, Yücel, Varlık, Fikirler, Yağmur ve Toprak, İmece, Yazın, Evrensel, Yön ve Sanat Olayı dergileriyle, Cumhuriyet gazetesinde yer aldı. Öykü kitapları dışında, Yılanların Öcü (1959), Onuncu Köy (1961), Irazcanın Dirliği (1961), Kaplumbağalar (1967), Amerikan Sargısı (1967), Tırpan (1970), Köygöçüren (1973), Keklik (1975), Yayla (1977), Kara Ahmet Destanı (1977), Yüksek Fırınlar (1983), Koca Ren (1986), Yarım Ekmek (1997), Eşekli Kütüphaneci (2000) adlı roman, Bir Uzun Yol (1989), Ateşdikenleri (1997) adlı şiir, çocuk, inceleme ve otobiyografi kitapları bulunmaktadır. Can Parası ile 1974 Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazanan Fakir Baykurt, 1999’da Essen / Almanya’da öldü, İstanbul’da Zincirlikuyu mezarlığına defnedildi.

Öykü Kitapları:

(Yeditepe, İstanbul 1955; Çilli-Karın Ağrısı-Cüce, Remzi, İstanbul 1971, 11 öykü: Çilli; Pıtrak; Özlem; Aman Doktor; Göze Batan; Fadim Ağa’nın Değirmenleri; Şahan; Sıpa; Oyun; Rüşvet; Kütük)

(Köy ve Eğitim, Ankara 1959, 14 öykü: Efendilik Savaşı; Bebeler; Yaran Dede’nin Taşları; Yağmur Yağdıran; Keziban’a İzin; Pancar Otu; Beş Bilet; Müfettiş; Kıl; Zehir; Ham Meyvayı Kopardılar Dalından; Payımız; Can; “Get Ulan!...”)

(Dün-Bugün, Ankara 1961, 12 öykü: Yapı Taşı; Biçer-Döğer; Emsiz Oğlan; Mutlu Ölüm; Diş Arayan Adam; Kirpi; Gelin; İtin Biri; Karın Ağrısı; Tek Tek Gelin; Para Dalgası; Kuşun Kurdun Ağzı)

(Çeviri, Ankara 1964; Çilli-Karın Ağrısı-Cüce, Remzi, İstanbul 1971, 15 öykü: Hayvanlar Yüzünden; Bit Hikâyesi; Cüce; Zekiye Benimdir; Namazdan Önce Oyun; Beşik Örtüsü; Tüfekçi; Deligöz Ali’nin Düğünü; Kezban Gelin; Buğday Ekme Zamanı; Ayı Kapanı; Bir Alım Satım Senedi; Ormanda Bir Olay; Kör Osman’ın Tarlası; Eski Kovanlar)

(Bilgi, Ankara 1970; Bilgi, Ankara 1975, 17 öykü: Anadolu Garajı; Bir Sepet Para; Miyase’nin Ateşi; Kırlarımızdaki Keklikler; Pangacı; Koyun Kredisi; Köy Mühürü; Dağlarda Doğuracağım; Heykel; Dozerciler; Kanadalar; Kuloba’dan Bildiri; Ekin Arasında; Kayadaki Bal; Ardıçlı Kaya; Gözleme; Nato Yolu)

(Remzi, İstanbul 1971, 56 öykü: Bu Hikâyeler Üzerine; Uzun Kavak; Eğer Hayvan İsek; Gömez’in Mehmet; Ramazan Gelip Geçmiş; Burunları Kısılmış; Rizeliler; Kıvrımının Kıvrımının Kıvrımında; Şaştım Şaştım; Ciğer; Onun Tekliği Senin Ensen; Ayılar; Sugözü’ndeki Gö-revli; Dalak; İmamların Sınavı; Ördek Hüseyin; Bir Kafasızın Hikâyesi; İnce Becerip Keçeci Çırağı; Burçak; Şar Şar Akıtırım; Uysal At; Enayi Kim?; Gâvun İcadı; Kardan Arkadaş; Söğmesen Olur mu? Adam Olamazsın; Akıllı Eşek; İmamın Karısı; Sazlık’taki Yangın; Şerbelâ; Dediğim Oldu Ama; İpin Ucu; Yeni Çarıklar; Üstaçığın Kadısı; Yaşlı Başlı Adamlar; Karga Başından Gelen Saltanat; Mis Kokulu Yorganlar; Yedi Kat Yerin Altını Görenler; Şehirden Kız Alan Köylü; Kavaklı’nın Eşekleri; Su-ların Durulması; “Alan Şeyh Değil. Veren Bizik!”; Ona Aylık Bağlandı; Mısır Tarlasında Bir Domuz; Köpekleri Değiştirin; Eğri Büğrü Arkadaşlık İstemem!; Et mi Satacağız, İt mi Koğacağız? Özgür Leylek; Koca Veli; Körler Ülkesi; Çobanın Karısı; Öksebey; Ağasıyle Uşağı; Sevdalı Karınca; On Bin-lerce kağnı)

(Remzi, İstanbul 1971, 38 öykü: Çilli: öykü: Çilli; Pıtrak; Özlem; Aman Doktor; Göze Batan; Fadim Ağa’nın Değirmenleri; Şahan; Sıpa; Oyun; Rüşvet; Kütük; Karın Ağrısı: Yapı Taşı; Biçer-Döğer; Emsiz Oğlan; Mutlu Ölüm; Diş Arayan Adam; Kirpi; Gelin; İtin Biri; Karın Ağrısı; Tek Tek Gelin; Para Dalgası; Kuşun Kurdun Ağzı; Cüce: Hayvanlar Yüzünden; Bit Hikâyesi; Cüce; Zekiye Benimdir; Namazdan Önce Oyun; Beşik Örtüsü; Tüfekçi; Deligöz Ali’nin Düğünü; Kezban Gelin; Buğday Ekme Zamanı; Ayı Kapanı; Bir Alım Satım Senedi; Ormanda Bir Olay; Kör Osman’ın Tarlası; Eski Kovanlar)

(Remzi, İstanbul 1973, Remzi İstanbul 1983, 21 öykü: Can Parası; Keklik Eti; Çizmeler; Güldede; Gazi Büyürken; Kulakçı; Merzifonlu Koca Zeynel; Balyalı Deli Kemal; Cenan; Keller Köyü; Cumhur Al; Göçmen Osman; Kavak 214; Emecik Muhtarı; Kız Mehmet; Durgadın; Adem; Domuzcular; Kızanlı Halil’in Fidanları; Palaz; Şıhlıgöz Yolunda)

(Bilgi, Ankara 1974, 2. basım: Bilgi, Ankara 1975, 33 öykü: İçerdeki Oğul; Jandarma Necip; Cemil Baba; Kibrit Oyunu; Futbolcu; Casim; Ramazan; Küçük Ali; Bit; Posta Eri Abdullah; Adaletin Bu mu Dünya?; Dedecik; Bir Bunaltı Zamanı; Camekânda Bir Gün; Bir Kaçışın Hikâyesi; Bir Cezaevinden Ötekine; Amerikan Arabaları; Ormancının Tekesi; Tiftik Spor; Havacı; Karadayı; Abbas; Atatürk’ün Hemşerisi; Damdaki Sorgunlular; Angel Kurumov; Tayfun; Güldalı; Karışık Hikâye; Tonyalı Davut; Cennet; Yazırlı Deli Yusuf; Meydancı Haşim; Mühür)

(Remzi, İstanbul 1976, 24 öykü: Sınırdaki Ölü; Teller Değişti; Yılan Elinde; Güdük; Şoför Milleti; Dört Sel Ağzı; Trenci Ökkeş; Kuzuören Madenleri; Ali Taka; Koltuktaki; Uyku Tulumu; Cafer; parti Adamı; Müdürü Yiyen Köy; Sürgündeki Öğretmen; Türk Tipi Okullar; Serdarı Getirin; Dallı Kollu Olalım; Soğanlar Çürüdü; Komşu Gelini; Mevlüt; Fıstıkların Olduğu Yer; Kına Apartmanı; Yüzlükler; Nar Masalı)

(Remzi, İstanbul 1978, 19 öykü: Kurt; Koca Şemistan; Foto Şahin; Sarıkız; Gümüş Ho-ca; Eski Bir Öğırencim; Yapıların Harcı; Cüzdan; Ankara’nın İşyarları; Duvarcı Ali Usta; Piç Kurusu; Babamın Soylu Tazısı; Koplum Eti; Delişeker; Kör Hamdi’nin Horozu; Zarife; Kuzlusay Camisi; Ders Parası; Kalekale)

(Remzi, İstanbul 1982, 23 öykü: Yazar; Barış Çöreği; Sevgi Yandı; Bayram Gezmesi; Rur Havzası’nda Türk Bahçeleri; Kardeşimin Yitmesi; Et Kemisi; Âdem ile Hakan; Bir Karnaval Öy-küsü; Az Daha Boğuluyordum; Yeni Cami; Yakantop; Hatice’nin Mahkemesi; Kaçtım Ne Yapayım; Babamın İşi; Kapımızda Polis; Öykü Birincisi; Alkın Beşik; Analar Anıtı; Diş Fırçası; Baba Oğul; Süt-çü Köşeyi Döndü mü?; Gitmez Olaydım Size)

(Remzi, İstanbul 1982, 22 öykü: Uçak Bileti; Düğün Borcu; Gece Vardiyası; Telefon; Büyük Mağazada İşçiler; Makarna; Yangın; Parkta; Allah’a Dilekçe; Sıfır Sıfır; Düğün Alayı Geçerken; Kafa Çektiren; Frau Duman; İşçi ile Dişçi; Kaynata; Oy Günü; Gazel Çeken İşçi; Mezar; Melhem; Türk Kiracı; Yurda Giden Kızlar; Monica)

(Remzi, İstanbul 1986)

(1993)

(Papirüs, İstanbul 1998, 22 öykü: Yeni Beşik; Kaz Eti; Kırık Kol; Semizotu; Cenaze; Pro-fesör Bey; Resim Çeken Gezginler; Cümlenin Berberi; Buluntu; Evelyn; Merdan; Güz Dayağı; Ge-neral; Oss Camisi; Acil’de; Parmak Emen; Mutlu Mustafa; Mirza 50; Taner mi Geldi?; Hans Hoca-gil; Alsum Köyü; Telli Yol)