Menu
Öykücüler Sözlüğü • AKA GÜNDÜZ

AKA GÜNDÜZ

1885’te Manastır’da doğdu. Tam adı Hüseyin Avni Akagündüz’dür; Enis Avni, Ali Kemal, Muallim, Avni, Doğan, Seniha Hikmet, Serkentebin Efendi, Enis Saffet imzalarını da kullandı. İlk öğrenimini Serez ve Selamik’te tamamladı. Bir süre Galatasaray Sultanisi’nde, sonra Edirne ve Kuleli askeri idadilerinde okudu, sağlık problemleri nedeniyle Harbiye’den ayrıldı. Güzel sanatlar ve hukuk öğrenimi için Paris’te bulundu ancak bu öğrenimini de tamamlayamadı. İstanbul’a dönerek yazı hayatına atıldı. Tanin’de hamaset yüklü yazılar yazdı, Balkan Harbi ve Bâbıâlî Baskını sırasındaki ateşli konuşmalarıyla dikkati çekti. Mütareke döneminde Malta’ya sürüldü, oradan Ankara’ya geçerek Milli Mücadeleye katıldı. 1932’de Ankara’dan milletvekili yapıldı ve o tarihten 1946’ya kadar milletvekili olarak kaldı. Edebiyat hayatına Mecmua-yı Edebiye’de yayınlanan bir şiiriyle başladı (1901). Yazı ve şiirleri Malumat, Sabah, Servet, İzmir ve Selanik gazetelerinde yayınlandı. Ömer Seyfettin’in etkisiyle şiirlerinde aruzdan heceye yöneldi, Genç Kalemler dergisinde yazdı, Trablusgarp ve Balkan savaşlarının etkisiyle hece vezninde yazdığı şiirlerini Bozgun adıyla kitaplaştırdı. Daha sonra romana yönelerek, estetikten uzak, hamaset duygularının şekillendirdiği kitaplar yazdı. Öykü kitapları dışında Bozgun (1334/1918) adlı şiir, Muhterem Katil (1914), Yarım Türkler (1919), Köy Muallimi (1932), Yılmazların İkizler (1932), Beyaz Kahraman (1932), Yarım Osman (1932), Gazi Çocukları İçin I, II, III (1933, 1933, 1934), Mavi Yıldırım (1934), O Bir Devirdi (1938) adlı oyun, Kurbağacık (1919), Bu Toprağın Kızları (1927), Dikmen Yıldızı (1928), Odun Kokusu (1928, Odun Kokusundaki Hicran adıyla, 1938), Tank-Tango (1928), İki Süngü Arasında (1929), Çapkın Kız (1930), Yaldız (1930), Ben Öldürmedim (1933), Onların Romanı (1933), Üç Kızın Hikâyesi (1933), Üvey Ana (1933), Kokain (1933), Aysel (1933), Aşkın Temizi (1937), Çapraz Delikanlı (1938), Zekeriya Sofrası (1938), Giderayak (1939), Mezar Kazıcıları (1939), Yayla Kızı (1940), Bebek (1941), Bir Şoförün Gizli Defteri (1943), Sansaros (1945), Eğer Aşk (1946), Bir Kızın Masalı (1954) adlı romanları bulunan Aka Gündüz, 1957’de Ankara’da öldü.

Öykü Kitapları:

Türk Kalbi

(Matbaa-i Hukukiye, İstanbul 1327/1911; 17 öykü: Türk Kalbi; Ültimatom 8 Eylül 327; Haber; Trablus Garb; Bombardıman; Cennet Kapısı; Şakka-i Seneveri; İki Bayram;Kapkaçcı; Ukkâşe Bin Mansur; Ali Fezani; Burak Reis; Veli Ahid; Atnâşın ÜçGünü; Yumurcak; Mahkemede; En Büyük Cinayet)

Türk’ün Kitabı

(Der Saadet, İstanbul 1329/1913; 29 öykü: Barut Kokusu; Üçüncü Yüzbaşı; Sulh Mürekkebi; Silah Başında; Bingazi’de Enver Bey’e; Ramazan Hoca; Ana Mektubu; Kırmızı Cevap; Rüzgârın Sırrı; İki Tarih; Acı Mehmed; Fatih; İlk Top; Meşhed-i Hudavendigar; Mihrab Önünde Bozgun; Muhakeme-i Kubra; Piç; Giritteki Bayrağım; İsyan; Sulhun Ağzı; Hakikatin Hikâyesi; Gitmeyiniz, Gitmeyiniz!; Orduya AçıkMektup; Nerelerdesiniz?; Niçin Susuyorsunuz?; Galata; Büyük Padişahıma Arıza; Bir Damla Zehir Daha; Paşa Kadını)

Katırcıoğlu: Avcı Sultan Mehmet Devrinde 1508-1509

(Cem Kütüphanesi., İstanbul 1916; 1 öykü: Tarihin Masalları)

Hayattan Hikâyeler

(İkdam Matbaası; İstanbul 1928; 13 öykü: Katmerli AhmetEfendinin Hikâyesi; Silikzâdenin Hikâyesi; Hatır İçin Öldürülenin Hikâyesi; Yürü Yâ Kulumun Hikâyesi; Hafız Efendinin Mebusluk Hikâyesi; Almanak Beyin Hikâyesi; Küçük Sıhhiye Memurunun Hikâyesi; Sinemacı Hayret Efendinin Hikâyesi; Sebatsız Sabit Efendinin Hikâyesi; Sansar Ali’nin Hikâyesi; Peltezâde Şapir ve Gurafın Hikâyesi; Gazetecilerin ve Gazeteciliğin Hikâyesi; Dertli Müstehlikin Hikâyesi)

Demirel’in Hikâyeleri

(Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi, İstanbul 1930; 5 öykü: Demirel’in Çifte Avı; Yüzden Bir Eksik; Vistül’e Doğru; Makedonya Sucuğu; İstanbul’un İşgali)

Gazinin Gizli Ordusu

(Burhaneddin Matbaası, İstanbul 1930; 11 öykü: Gazinin Gizli Ordusu; Sus; Aslan Aga; Giritli Cafer; Bir İbrik Gaz; Manda Planı; Çoban Ali; Niyetle Akıbet; Bir Çocuğun Hikâyesi; Bir Şehit Anası Diyor Ki; Kırk Saatin Hikâyesi)

İnkılap Hikâyeleri-Meçhul Asker

(Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi, 1930; 20 öykü: MeçhulAsker; ÖküzdenTeyyare; Cepane Treni; Sarı Doktor; Tehlikeye Hücum; Su, Ekmek Muharebesi; Tarihin Sırrı; Armut; Gizli Kuvvet; A.E.G. Behçet; Ordunun Gözü; Asker Çantası; İsyan; İlk Tayyare; Ana Sözü; İstanbul Hanımı; Selim İnebolu; Pirinç Kama; Ahmet Ata; Topal Ayşe)

Türk Duygusu

(Akba, 1941; 72 öykü: Yurt Kitaplarını Niçin Çıkarıyorum; Üç Boy; Ana Sözü; Âşık Durali; İnönü Zaferi; Düzgüsüz Ezgi; Cepheye Mektup; İstiklâl Uğruna; Meçhul Asker; Pirinç Kama; İlk Tayyare; A.E.G. Behçet; Ordunun Gözü; Hava Eylenceleri; Öküzden Tayyare; Abacının Hafız; Salim İnebolu; Bir İbrik Gaz; Çoban Ali; Türkmen Ata; Zehra Abla; Cephane Treni; Tehlikeye Hücum; Tarihin Sırrı; Armut; Sarı Doktor; İstanbul Bayanı; Su, ekmek muharebesi; Torosların Yaylaları; Sakarya )

; Türk İzmir; Vatan Türküsü

(Şiir)

; Süngücü Ahmet Usta; Ankara Marşı; Asker Çantası; İsyan; Vicdan ve Hesap; Birincilik; Aydınlı; Aydınlının Anası; Manda Plânı; Atatürk Bozlağı

(Şiir)

; Ankara Garında

(Şiir)

; Tabutu Önünden Geçiş

(Şiir)

; Büyük Kayıp-Büyük Teselli

(Şiir)

; Büyük Avğu

(Şiir)

; 200’ler Ağıtı; Niyetle Akıbet; Gizli Kuvvet; Kız Taşı; Köylere Gideceğiz

(Şiir)

; Vatana

(Şiir)

; Hacer Nine; Köylü Türküsü

(Şiir)

; Çoban Türküsü

(Şiir)

; Kalbur Arslan; Vazife Aşkı; Ankara Türküsü

(Şiir)

; UzunMehmet; Çiftçilerin Türküsü; Türk Kızlarına Türkü; Türk Köylüsüne Türkü; Akdeniz Çocuklarına Türkü; Köylü Marşı

(Şiir)

; Küçüklerin Türküsü

(Şiir)

; Köylü Ağzından

(Şiir)

; Sakarya Meydan Muharebesi; Marş

(Şiir)

; Kambur Vicdanlar; Hayat Efsanesi-Hatay Hakikatı; Okullar Türküsü

(Şiir)

; Dertli Kaval

Demirel-Meçhul Akser

(Gazinin Gizli Ordusu ile birlikte, Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul 1953; 18 öykü: Demirel’in Çifte Savı; Yüzden Bir Eksik; Vistül’e Doğru; Makedonya Sucuğu; İstanbul’un İşgali; Meçhul Asker, Öküzden Tayyare; Cephane Treni, Sarı Doktor; Su, Ekmek Muharabesi; Tehlikeye Hücum; Tarihin Sırrı; Armut; A.E.G. Behçet; Ordunun Gözü; Asker Çantası; İsyan; Ana Sözü)