YAYINCILIĞIMIZDA 2010 YILI
Türkiye zor bir ülke. Bizler çocuk yaştayken henüz ilkokul ve ortaokul dönemlerimizde jeopolitik konumumuzun önemi ve dört bir tarafımızdaki düşmanlar öğretildi. Batının harika, Doğunun çöl olduğunu sanarak büyüdük. Kitapların suç unsuru olarak silah ve mermilerin arasında gösterildiği günleri gördük. Düşünsenize nasıl bir bakış açısı ile bu yaşlara geldiğimizi. Yayıncılık mesleği de sektör haline gelebilmek için büyük sıkıntılar çekti ve hala çekmeye devam ediyor. Ama son 10 yılda yaşanan gelişmeler sektör için çok sevindirici. Yapılan yatırımlardan büyük bir hamlenin olacağını hissetmeye başladık. Son on beş yıla baktığımızda yeni başlık üretme rakamları şöyle;
1996-9.444, 1997-10.765, 1998-11.322, 1999-11.805, 2000-13.177, 2005-26.000, 2006-28.000, 2007-29.312, 2008-32.432, 2009-31.414 adet.
2010 yılına geldiğimizde 408 milyon adet kitap üretildiğini görüyoruz. 2009 yılında 353 milyon kitap üretildiğine göre yıllık büyüme %15,48 civarında. Bu rakamlardan yola çıkarak bazı tespitler yapabiliriz. 2010 yılında 34.363 adet yeni başlıkta kitap yayımlanmış. Yeni yayımlanan başlık sayısındaki %9,38 oranındaki artış da göze çarpıyor. 2010 yılında yayımlanan kitaplar için yayınevleri 214.414.289 adet bandrol satın almışlar. Milli Eğitim Bakanlığı 2010 yılında ilk ve orta öğretim öğrencilerine 193.925.000 adet ücretsiz ders kitabı dağıtmış. Toplama baktığımızda 408.339.289 adet kitap üretildiğini görüyoruz. Ülkemizin nüfusu son sayımlara göre 72.561.312 kişi bu da demek oluyor ki kişi başına 5.6 kitap düşüyor. Kitapları segmentlerine ayırdığımızda aşağıdaki tabloyu elde ediyoruz. Yayıncılık sektörünün hacmi 1 milyar dolar civarında. Korsan kitapları da eklediğimizde toplamda 1.25 milyar dolarlık bir pazardan söz ediyoruz. Korsanın yayıncıya, yazara, dağıtımcıya, kitapçıya ve ekonomiye olan yükü 250 milyon dolar gibi görünse de aslında bu rakam daha yukarılarda.
SEGMENTLER (MİLYON USD) :
DERS KİTAPLARI: 235 (%23,5)
YARDIMCI DERS KİTAPLARI: 235 (%23,5)
KÜLTÜR YAYINLARI: 370 (% 37)
AKADEMİK YAYINLAR: 90 (%9)
İTHAL KİTAPLAR 70 (% 7)
ISBN Tahsisi yapılmış kayıtlı yayıncı sayısı 2009 yılında 1547 iken, 2010 yılı itibariyle 1605 yeni yayıncıya ISBN tahsis edilmiştir. Online sisteme geçilen 2007 yılı itibariyle 3 yıllık süreçte ISBN tahsis edilen toplam yayıncı sayısı 6387 olmuştur. Bu yayıncılar arasından halen aktif olarak faaliyette olan yayıncı sayısı 6375’tir.
Türkiye’de 6000 kitapçı, 150 dağıtımcı bulunmaktadır. Kitapların ortalama satış fiyatları ise şöyle; Okul kitapları, 1.2 USD - Kültür Kitaplar, 10 USD - Akademik Kitaplar, 10 USD.
Ülkemizde 2010 yılında üretilen 34.363 başlık kitap, konularına göre ele alındığında şu şekilde dağılım göstermektedir ; Genel Konular 459 adet, Felsefe ve Psikoloji 1224 adet, Din 2229 adet, Toplum Bilimleri 11547 adet, Dil ve Dil Bilim 515 adet, Doğa Bilimleri ve Matematik 342 adet , Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler 1996 adet, Güzel Sanatlar 1144 adet, Edebiyat ve Retorik 12300 adet, Coğrafya ve Tarih 2599 adet ve Diğer Konular 8 adettir. Yayım sektöründeki en dinamik alanlar; Edebiyat, Tıp, Tarih, Eğitim ve Din kitaplarıdır.
Elektronik Yayıncılık sektörü, ülkemizde henüz yeni gelişmektedir. Tüm yayıncılık sektörü içindeki yeri henüz % 0.1 civarındadır ama yeni bir alan olmasına rağmen ciddi bir hacim büyümesi içine girmiştir. Sadece 2009 ile 2010 yılları arasında E-Kitap satışları %100’ü aşan bir büyüme yaşamıştır. En çok yayınlanan materyaller E-Kitap ve Web ortamında yayınlanan online dergilerdir. Sektördeki trend, çeşitli donanımlar üzerinden okunabilen e-kitapların hakimiyetini göstermektedir.
Türkiye’de Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmette bulunmuş olan kütüphane sayısı toplam 1137’dir. Bu kütüphanelerin 1059 u halen açıktır. Geçici olarak kapalı bulunan kütüphane sayısı 78’dir. Bu kütüphanelerin 1078’i Halk Kütüphanesi, 45’i Çocuk Kütüphanesi, 14’ü Yazma Eserler Kütüphanesi’dir.
Ülkemizde yapılan kitap fuarları ise; Tüyap İstanbul Kitap Fuarı, İstanbul Beyazıt Kitap Fuarı, Ankara Kitap Fuarı, Ankara Kocatepe Kitap Fuarı, Tüyap İzmir Kitap Fuarı, Tüyap Bursa Kitap Fuarı, Tüyap Adana Çukurova Kitap Fuarı ve Tüyap Diyarbakır Kitap Fuarıdır. Kitap fuarlarının düzenlenen illerde başarılı geçmesi sevindirici olmakla birlikte halen yetersizdir. Mevcut rakamların Türkiye’nin gerçek potansiyelini yansıtmadığını gözlemliyoruz. Yayıncılık sektörünün aktif oyuncuları olarak yakın gelecekte geçen 10 yılda gerçekleşen %300 büyümenin de ötesine ulaşacağımıza inanıyoruz.
Münir Üstün
Basım Yayın ve Medya Komite Üyesi
