Menu
nedir edebiyat
Deneme/İnceleme/Eleştiri • nedir edebiyat

nedir edebiyat



İnsanın kendini ifade etme biçimlerinden biri... Konuşarak aktaramayacaklarını yazarak dile getirmesi...Söyleyemediklerini biriktirmesi, içini dökmesi... Daha fazla insan ile iletişim kurabilme olanağı...

Kağıdın sudan ucuz hale gelmesi, okur yazar oranının %90lara dayanması, insanların yaşam mücadelesinin daha ütopik bir boyut kazanması ve bunun da beraberinde boş zamanları ve hobileri getirmesi edebiyatı hemen herkesin kazması ile var olduğu bir tarla haline getirdi. Zamanla 'edebiyat yapmanın' nedenleri de 'edebiyatçılar' kadar değişim gösterdi tabii.

Toplumların sorunlarını irdeleyen ve çözüm önerilerini şiirlerle, öykülerle, denemelerle, romanlarla sunan edebiyatçılardan sonra, modern zamanlarda, edebiyatı bireysel tatminiyet adına kullanan, sorunlara malzeme olarak kabul eden, sorunların kendisini var edeceğini düşünerek çözümden uzak duran, yalnız kendisini kurtarmayı düşleyen edebiyatçılar türedi.

Dünyanın dört bir tarafında, tarihte hiç olmadığı kadar kötülük vuku buluyor. Devletler, iletişimin gücüne rağmen, yedi milyar insanın şahit olmasına rağmen, 2000'li yıllarda milyonlarca insanı öldürebiliyor örneğin. İnsanlar çocuklarını çöp kutularına atabilecek kadar insanlıktan uzaklaşabiliyorlar. Afrika'da, Asya'da insanlar açlıktan ve susuzluktan ölebiliyorlar. Komşularımız evlerinde ölüyor ve biz, ölümün kokusunu duyuncaya dek durumu fark edemiyoruz. İnsanlar hala ırkçılık ile, din farklılıkları nedeniyle birbirlerine kin dolu gözlerle bakıyorlar ve bununla yetinmeyip birbirlerini öldürmek için tüm ilimlerini bombalar üretmeye adıyorlar ve öldürüyorlar da birbirlerini.

Toplumlar, aralarına aldıkları kimliksizler yüzünden iç savaşlar ile birbirlerini yok ediyorlar hala. Diktatörler var hayatın her anında hala! Bilgisine vakıf olduğumuz tüm erdemlere, tüm ahlak bilgisine, etiğe, empati sanatına rağmen, insanlık olarak en ahlak dışı kaldığımız zamanları yaşıyoruz.

Herkes kitap çıkarma sevdasında... Her yazar bir gazetede köşe kapma amacında... Birbirlerine sataşarak, birbirlerinin kötü yönlerini deşip eleştirerek(!) var olma çabasında... Yazarların birbirleriyle tartışmaları, ülkenin gerçek gündemini çoktan aşmış, geri plana itmiş durumda.

Edebiyatçı insanı görmezden gelmemelidir, gelemez. Dünyada olup bitenler, insana dair her şey, tüm olumsuzluklar edebiyatçının sesini yükseltmesi için geçerli sebeplerdir. Türkiye’de bir sokak çocuğunun varlığı, bir çocuğun öldürülmesi de kalemine sarılması için yeterlidir, Etiyopya’da bir çocuğun açlıktan ölmesi de. Bir ağacın gereksiz yere kesilmesi de, orman yangınları da… İnsanı insan yapan tüm değerlere sahip çıkmak, yazı ile korumak edebiyatçının ‘görevidir’.

Siyasetin parçası olan, siyasetçilerin kuklası olan ve hatta tamamen zıt olarak, siyasetçileri kukla gibi oynatan yazarlar, topluma olan aidiyetlerini, kimliklerini çoktan kaybetmişlerdir. Satmak için yazmak gibi bir alışkanlığı var hele çoğu edebiyatçının. İnanılmaz…

Yüzyıllardır akan kanı durdurmak için büyük bir savaş vermesi gerekiyor edebiyatın; edebiyat, ‘barıştır’.

İnsanoğlunun tüm değerlerini, bilgi birikimini, tarihini koruması gerekiyor edebiyatın; edebiyat, ‘değerdir, değerli olanın bilincinde olmaktır’.



Daha az sahip olanların maruz kaldıkları tüm haksızlıklara karşı durmalıdır edebiyat; edebiyat, ‘sahiplenmektir, sahip çıkmaktır’.

Yalnız bırakılanların, kaderine terk edilenlerin, aç bırakılanların yanında olmaktır edebiyat; edebiyat, ‘paylaşmaktır’.

Edebiyat, farkında olmaktır!

Farkında olmak adına çabalamaktır. Farkındalık kazandırmak adına üretmektir.

Dünyayı her yeni gün daha da yaşanılmaz hale getiren insanoğluna ‘DUR!’ diyebilecek yegane yoldur edebiyat.

Diğer Yazıları