KEMAL TAHİR YAŞIYOR!
Yakın tarih üstüne eleştirel tezleri, tarihi romanları, sosyal-gerçekçi öyküleriyle düşünce ve edebiyat dünyamızın kilometre taşlarından biri olarak yaşamayı sürdüren Kemal Tahir, vefatının 35. yılında özel bir etkinlikle anılacak.
Prof. Dr. Kurtuluş Kayalı, Hulki Aktunç, Cengiz Yazoğlu ve Prof. Dr. Hüsamettin Arslan’ın katılacağı toplantının öncesinde, Kemal Tahir’in hayatından kesitlerin sunulduğu bir belgesel gösterimi yapılacak. Yazarın, Kemal Tahir Vakfı’nda muhafaza edilen kitapları, kişisel eşyaları ve fotoğrafları sergilenecek.
Tarih: 19 Nisan 2008, Cumartesi
Saat: 14.oo
Yer: Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi
KEMAL TARİH, 1910’da İstanbul’da doğdu. Asıl adı İsmail Kemalettin Demir. İlk soyadı Tipi; Benerci soyadını da kullandı.
İlkokulu çeşitli okullarda, rüştiyeyi Kasımpaşa’daki Cezayirli Hasan Paşa Rüştiyesi’nde okudu (1923). Galatasaray Lisesi’ni onuncu sınıfta bıraktı (1930).
Avukat Katipliği, Fransızların idaresindeki Zonguldak Kömür İşletmeleri’nde ambar memurluğu yaptı (1928-1932). Yakup Sabri, Ertuğrul Şevket, İsmail Safa ve Arif Nihat Asya ile “Geçit” dergisini çıkardı (7 sayı, 1932-1934). İstanbul’da Vakit, Haber, Son Posta gazetelerinde musahhihlik, röportajcılık, çevirmenlik, Yedigün, Karikatür dergilerinde sekreterlik, Karagöz gazetesinde başyazarlık (1935-36), Tan gazetesinde yazı işleri müdürlüğü yaptı (1938).
Nazım Hikmet’le beraber yargılandığı Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nce “askeri isyana teşvik” suçlamasıyla 15 yıl hapse mahkum edildi. Çankırı, Çorum, Kırşehir, Malatya ve Nevşehir cezaevlerinde hapis yattı. Genel af yasasıyla serbest kaldı (1938-1950).
Yaklaşık 13 yıl ayrı kaldığı İstanbul’a döndükten sonra bir süre İzmir Ticaret gazetesinin İstanbul mümessilliğini yürüttü, iktisadi konularda yazılar yazdı, çeviriler yaptı. 6-7 Eylül olayları sırasında gözaltına alındı ve Harbiye cezaevinde 6 ay daha hapis yattı. 14 ay kadar Düşün yayınevini yönetti (1957-1958). 1960’tan sonra tümüyle edebiyata yöneldi ve hayatını romanlarının geliriyle sürdürdü.
Edebiyat hayatına 1931’de İçtihat’ta yayımlanan şiirleriyle başladı. Şiirleri Geçit (1933), Varlık (1935) dergilerinde de yer aldı (1933-35). İlk öyküleri 1935’te Yedigün’de, Göl İnsanları’nda yer alan dört öyküsü Cemalettin Mahir takma adıyla 1941’de Tan gazetesinde yayımlandı.
Öykü kitapları dışında Namık Kemal İçin Diyorlar ki (1936) adlı anket, Sağırdere (1955),Esir Şehrin İnsanları (1956), Kör Duman (1957), Rahmet Yolları Kesti (1957), Yedi Çınar Yaylası (1958), Köyün Kamburu (1959), Esir Şehrin Mahpusu (1961), Kelleci Memet (1962), Yorgun Savaşçı (1965), Bozkırdaki Çekirdek (1967), Devlet Ana (1967), Kurt Kanunu (1969), Büyük Mal (1970), Yol Ayrımı (1971), Namusçular (1974), Karılar Koğuşu (1974), Hür Şehrin İnsanları (1976), Damağası (1977)bir Mülkiyet Kalesi (1977) adlı roman, Kemal Tahir’den Fatma İrfan’a Mektuplar (1979), Mektuplar (1993) adlı mektup kitapları bulunuyor. Tüm notları batılılaşma, sosyalizm, toplumculuk, gerçekçilik, roman, şiir, cezaevi notları, kitap notları gibi başlıklar altında Cengiz Yazoğlu tarafından hazırlanarak basıldı (1989-1993). Göl İnsanları (Güneşe Köprü adıyla) E. Tokatlı (1986), Karılar Koğuşu Halit Refiğ (1989), Krut Kanunu E. Pertan (1991) tarafından filme alındı; Yorgun Savaşçı H. Refiğ (1979) ve T. Yönder (1992) tarafından tv dizisi yapıldı.
Kemal Tahir 1973’te İstanbul’da öldü.
Öykü Kitapları:
Göl İnsanları (Martı, İstanbul 1955; Adam, İstanbul 1992, 8 öykü: Göl İnsanları; Çoban Ali; Gelin-Kadın Oyunu; Arabacı; Nam Uğruna; Kondurma Siyaseti; Bir Kodoşluk Hikayesi; Fermanlı Hoca)
Dutlar Yetişmedi , Bütün Öyküleri 1 (İthaki, İstanbul 2005, Haz.: Sevengül Sönmez; 27 öykü: Dutlar Yetişmedi; Hürriyet Nedir?; Acayip Düşmanlık; 7500 Lira; Ökkeş; Mürekkep Yalamak; Muhtar; Bir Cinayet Hikayesi; Doğruluk; Zavallı Namus; Zübük’ten Mektuplar: Er Kulübü; Er Kulübü; Vazife Vermek; Üniversite; İhanet; İhanet; Taburcu; Kesilecek Bacaklar; İspiyon; Bobstil Olmuşum; Çıplak İnsanlar; İş Arayanlar; Kısa Kısa; Terzi Nuri Usta; Alaybeyoğlu Yaşar; Satılmış Ağa; Marangoz Ahmet Çavuş)
Zehra’nın Defteri - Bütün Öyküleri 2 (İthaki, İstanbul 2005, Haz.: Sevengül Sönmez; 17 öykü: Zehra’nın Defteri; Adi Bir Macera; Maceraperest; Han; İstanbul Mektupları: Ben Ekip Oldum; İstanbul Mektupları: Bogaz Meselesi; Dört Bin Lira; Şahsi Teşebbüs; Tazı; Aynı Erkeği Seven Dört Kız Kardeş; Bozgun; Yarım Kalmış Öyküler: Şaban Paşa’nın Hatıraları; Sör Doktor Can Katar Beg Lokman; Kürt Masalları; Gülen Azap Hanı; Bir Masal; Fermanlı Hoca)
Ustanın Ölümü - Bütün Öyküleri 3 (İthaki, İstanbul 2006, 29 öykü: Birinci Bölüm: Bir Mısıri Hikayesi; Şecere Meselesi; Velinimetimiz Müvezzi; Bütün Ahmetler Ayağa Kalksın; Mollalar Asker; Yalancı Şahit; Kuş Kafesleri; Binin Yarısı Beş Yüz; Herkesi Durduran Adam; Ezilmiş Adam; Üstadın Ölümü; Rayların Sesi; Dülger; Bekar Çamaşırı; Sarmaşık; Bir Yaz Hikayesi; İkinci Bölüm: Ticaretten Kolayı Yok; Bulunmuş Vesika; Ne Olacağımı Holivut Bilir; Bir Mizahçı ile Mülakat; Bir Çalglı Gazinoda Neler Gördüm?; Bir Zabıta Muhabiri ile Mülakat; Görücü Eğlencesi; Bedbaht Bir Adam; Gözdağı; Kiralık Smokin; Kıskanç Bir Koca; Sokak Kedisi; Dayak Cennetten mi Çıktı?)
