Bütün bunlar seslendiği renkli dünyanın davetçisiydi. 'Bir deliyle benim aramdaki tek fark benim deli olmayışımdır.' diyecek kadar çılgındı. İstanbul'a gelmeden önce, şehrin dört bir yanına kırmızı afişlerin üzerine kondurulmuş bıyıkları dağıldı. Görenlerin yüzünde hafif bir tebessüm bırakan bu bıyıkların sahibi Salvador Dali (1904-1989), dört aylığına Sakıp Sabancı Müzesi'ne konuk oluyor. Akbank'ın desteği, Gala-Salvador Dali Vakfı işbirliğiyle düzenlenen 'İstanbul'da Bir Sürrealist Salvador Dali' sergisinde sürrealist (gerçeküstücülük) akımın ustalarından olan bu İspanyol ressamın yağlıboya tabloları, çizimleri ve grafiklerinden oluşan yaklaşık 385 eser sanatseverleri bekliyor.
Sabancı Müzesi'nde önceki gün gerçekleştirilen basın toplantısına ilgi çok yoğundu. Dali gibi ünlü bir sanatçıyı sergilemenin kendilerine büyük sorumluluk yüklediğini dile getiren müze müdürü Nazan Ölçer, "Serginin büyük bir retrospektif olmasında ısrar ettik. Bu, 20. yüzyıla damgasını vurmuş sanatçının uzun yaşamının başından sonuna kadar geçirdiği evrelerin hepimiz tarafından anlaşılmasını mümkün kılacak." dedi. Serginin çok maliyetli olduğunu belirten Ölçer, basının ilgisini gördüğünde Dali'nin Picasso sergisini geçeceğini söylemeden edemedi. Gala-Salvador Dali Vakfı Dali Çalışmaları Merkezi Yöneticisi ve sergi küratörü Montse Aguer Teixidor ise "Serginin yerleşiminde Dali Tiyatro Müzesi'nin atmosferini yansıtmaya çalıştık. Eşsiz, yenilikçi, yetenekli ve farklı bir sanatçı olan Salvador Dali'yi ilk kez İstanbullularla buluşturmaktan mutluyuz. Sanatseverleri Dali'nin dehasını paylaşmaya davet ediyoruz." dedi. Sergi kapsamında Salvador Dali'yi daha yakın kılmak için konferanslar, galeri sohbetleri, film gösterimleri, çocuk eğitim programları gibi etkinlikler de düzenlenecek.
Sabancı Müzesi'ne girer girmez, bahçeyi mekân tutan İspanya Figueres'teki Dali Tiyatro- Müzesi'nin yumurtalı ekmekli kulesi karşılıyor sizi. Müzenin dört bir yanında kırmızı bir 'Dali rüzgârı' esiyor. Dali'nin detaylı biyografisi ve yaşadığı dönemde dünyada meydana gelen büyük olaylarla başlayan sergi, sanatçının kendisine ve ailesine ait fotoğraflarla devam ediyor. İlk dönem eserleri, etkilendiği akımlar, sanatçılar Dali'nin sanatsal yolculuğunun ipuçlarını veriyor. 'İlahi Komedya', 'Mancha'lı Don Quijote', 'Ölümsüzlüğün On Reçetesi' ve 'Dali'nin Gizli Yaşamı' için yaptığı illüstrasyonlar ise durup dikkatle bakılması gereken eserler arasında. Dali'nin irili ufaklı çizimleri, el yazmaları ve mektupları onu daha yakından tanımak isteyenler için büyük bir imkan.
Sürrealist ressamların eserleri birbirine benzer, özellikle rüyalarla yakından ilgilenirler. Dali ise diğer sürrealistlerden çok farklıydı. Büyülü dünyası farklı bir yerden kopup gelmişti. Bu aykırı dünya Tolstoy'un Anna Karenina adlı o sarsıcı romanının giriş cümlesini akla getiriyor: "Bütün mutlu aileler birbirine benzer, her mutsuz ailenin ise kendine özgü bir mutsuzluğu vardır." Minik bir kurgu yapıp Dali'yi de bu mutsuzlar sınıfına dâhil ettiğimizde (aslında eşi Gala ile çok mutluydular) onu ötekilerden ayıran; huysuz halleri, çılgın kabusları, farklı mutlulukları.
Fransız yazar Marguerite Yourcenar, "Rüya gören kişinin yaşadıkları şairin yaşadıklarıyla benzerlikler taşır. Şair kelimeleri nasıl bir araya getirirse, rüya gören kişi de imgeleri bir araya getirir." der. Dali'nin sergideki eserleri şair duyarlılığında, bir o kadar karmaşık. Görenleri içine çekip sarsıcı bir eşiğe getiriyor. Girift bir ruhun sahibi Dali izleyicilerin algı sınırlarını zorlasa da davet ettiği büyülü gerçeklik, ürpertici bir haz veriyor. Dali'yle birlikte hayal dünyanızı yıkmak veya yapmak istiyorsanız son gün 20 Ocak 2009.
Sergiden notlar...
Sergide 33 resim, 113 çizim, 111 gravür ve 12 litografi toplam 385 parça yer alıyor.
Serginin bilet fiyatı normal 10, indirimli 3 YTL.
Müzenin girişindeki kale için bin adet heykel üretildi.
Bilgi panoları her yaştan ziyaretçinin okuyabileceği büyüklükte yazıldı.
Eserler müzenin ısısına uyum sağlayabilmeleri için yerleştirilmeden önce 48 saat dinlendirildi.
Serginin sigorta ve taşıma gibi maliyeti sır gibi saklanıyor.
İlk kez mart ayında duyurulan serginin açılışı 5 aydır bekleniyordu.
Müzenin sergi için seçilen kırmızı duvar kâğıtlarının, İspanya'daki müzeyle aynı renkte olduğu fark edildi.
Dali'nin dudak şeklindeki koltuğu İstanbul'da dolaşacak.
Dali tanıtım ekibi İstanbul'daki üniversiteleri gezerek ücretsiz bilet dağıtacak.