Bu ay Medeniyet Araştırmaları Merkezi ile birlikte gerçekleştireceğimiz Tez-Makale sunumlarımızda 15. yüzyıl'da yaşamış alimlerden Molla Cami ve entellektüel etkileri üzerine konuşacağız.
Yuvarlak Masa Toplantısı
13.04.2009 - 13.05.2009 | Saat: 18:00
Şakir Kocabaş Salonu
13 Nisan 2009 Pazartesi || 18:00
Çok Yönlü Bir Âlim:
Molla Câmî ve Entelektüel Etkisi
(1414-1492)*
Ertuğrul Ökten**
ÖZET: Ortaasya’nın önde gelen entellektüel ve şairlerinden olan ‘Abd al-Rahman Cami (ö. 898/1492) geç Ortaçağ İslam dünyasının entellektüel, dini ve edebi tarihinde en etkili olmuş kişilerden biridir. Bu çalışma Cami’nin hayat hikayesini ve 15. yy. Herat-Horasan’da entellektüel katkısını incelemektedir. Hayat hikayesi kısmı Cami’nin politik, sosyal ve kültürel çevresini, bu çevrenin 15. yy. boyunca değişimini ve Cami’nin bir entellektüel ve sanatçı olarak bu çevreyle olan etkileşimini tartışır. Cami’nin Timuri yöneticiler ve dönemin etkili Sufi ve entellektüel hareketlerle olan ilişkilerini irdeler. Bu faktörlerin hepsine aynı derecede vurgu yaparak ortaya 15. yy. Timuri tarihi ve Cami’nin onun içindeki yeri hakkında dengeli bir tablo çıkarmaya çalışır. İkinci kısım Cami’nin ‘Ali Kuşçu ve Kemaleddin Şeyh Hüseyn tarafından temsil edilen kelam geleneği ve Nurbahşilerin ortaya koyup sürdürdükleri mehdilik hareketi ile hesaplaşmasına ayrılmıştır. Bu hesaplaşma sonunda Herat civarında Cami’nin fikirlerinin baskın çıktığı görülür. Son ksım Cami’nin yazdığı aracılık mektupları üzerinden onun etrafında bir ‘taife’ meydana gelip gelmediği sorusunu tartışır.
* Ertuğrul Ökten, Jami: His Biography and İntellectuel İnfluence in Herat, Doktora Tezi, Chicago Üniversitesi, 2007. ** Dr., Bahçeşehir Üniversitesi, Medeniyet Araştırmaları Merkezi.